Sperm ile ilgili bilinmesi gerekenler düşünüldüğünden fazla; hâliyle doğru ile yanlışı, mit ile gerçeği birbirinden ayırmak her zaman kolay olmuyor. Ne yazık ki bazı yanlış bilgiler hayatı radikal ölçüde değiştiren etkiler yaratabiliyor; mesela istenmeyen gebelikler, yanlış bilgilerin bir sonucu olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu yazımda sperm hücresine dair doğru bilinmesi fayda sağlayacak konulara değineceğim. Keyifli okumalar dilerim.
Korunmasız cinsel ilişkiyi meşrulaştıran bu mit, istenmeyen gebeliklerin oluşmasının ardındaki yaygın nedenlerden. Cinsel ilişki sırasında henüz ejakülasyon gerçekleşmeden penisten “pre-cum” adı verilen bir sıvı salgılanır. Salgılanma sürecinde erkeğin kontrolü söz konusu değildir. Bu sıvı içerisinde sperm bulunabilir. Pre-cum sıvısının içerisinde her zaman sperm olacağına ya da bulunsa dahi yumurta hücresini dölleyeceğine dair bir genelleme yapmak mümkün değil; yine de ihtimal dahilinde olduğunun bilinmesi son derece önemli. Üstelik cinsel yolla bulaşan hastalıklar için ten teması haricinde pre-cum sıvısının da dikkate alınması gereken risk faktörlerinden biri olduğunun göz ardı edilmemesi gerekiyor. Geri çekme yönteminin bir doğum kontrol yöntemi olarak kabul edilmeyeceğinin ve hatta sağlık için tehlikeli olduğunun bilinmesi önem taşıyor.
Sperm üretimini engelleyen sağlık sorunları olmadığı takdirde erkeklerin yaşam boyu sperm üretmeye devam etmeleri mümkündür. Fakat bu bilgi, yaşam boyu aynı kalitede sağlıklı sperm üretilebileceği anlamına gelmez. Kadınlar dünyaya üreme çağlarında düzenli döngüler dahilinde salınacak total yumurta hücreleriyle gelirler, erkekler ise hayat boyu sperm üretebilirler. Yaşla birlikte kadınların yumurta kalitesinde azalma meydana geldiği gibi sperm kalitesinde de benzer bir düşüş yaşanır. İleri yaştaki erkeklerde DNA hasarlı sperm yüzdesinin arttığı ve sperm kalitesinde azalma meydana geldiği bilinmektedir.
Spermlerin iyi yüzücüler olarak düşünülmelerinin temel nedeni gebelik oluşumu sürecine özgü gereklilikler ile ilgilidir. Gebelik oluşumu için spermlerin vajina kanalından rahim ağzına; rahim ağzından ise fallop tüplerine doğru ilerleyip yumurta ile buluşması gerekir. Bu buluşma doğal yollarla gebelik oluşumunun temel şartıdır. Yanlış bilinen ise yalnızca bazı spermlerin iyi yüzücüler olduğudur. Spermlerin birçoğu hareket edemez, hareket edebilenler ise doğru şekilde ilerleyemez. İyi yüzücü olarak değerlendirilenler; diğer bir deyişle saniyede 25 mikrometre ileri yönlü ya da geniş daireler çizerek ilerleyen spermlerdir.
Ejakülasyon sonrası spermlerin temas ettiği yere göre değişebilir. Spermler vajina içerisinde 5 güne kadar canlılıklarını koruyabilirler. Kadın üreme sistemi spermlerin canlılığını koruyacak salgılar üretir. Farklı bir ortamda ise canlılıklarının birkaç dakika devam ettiği söylenebilir. Spermlerin vücut dışarısına çıktıktan sonra kurumaları hızla canlılıklarını yitirmelerine neden olur.
Çınarlı Mahallesi, Ankara Caddesi, Mistral Ofis Kulesi, No:15, Kat:37, Konak/İZMİR