Erkeklerin sperm değerleri 30 ila 35 yaşları arasında zirveye çıksa da sonrasında düşüşe geçmeye başlar. Bu, temelde oldukça ilginç bir bilgidir. 30-35 yaşları arasında sperm değerlerinde gözlemlenen yükseklik, doğurganlık azalmaya başlamadan önce üreme için en elverişli ortamı yaratır. Elbette bu yüksek değerler hep aynı kalmayacaktır. Yaşam boyu sağlıklı olduğunu düşündüğümüz spermlerimiz özellikle 40’lı yaşlardan itibaren sayıca azalmaya başlıyor, üstelik bu süreçte spermlerin kalitesi de bozuluyor. Gün içerisinde farkında olmadan yaptığımız birçok tercih sperm sağlığını tehlikeye atabiliyor ve sperm değerlerindeki düşüşün zamanından önce başlamasına neden olabiliyor. Tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı, aşırı egzersiz yapılması, mesleki olarak testislerin yüksek oranda ısınması ve tüketilen gıdalar sperm sayısını ve kalitesini düşürebiliyor. Bu haftaki köşe yazımda sperm sayısını azalttığı ve sperm kalitesini düşürdüğü yönünde fikir birliği olan gıdalar hakkında bilgi aktaracağım. Faydalı olması dileğiyle…
Son yıllarda yapılan birçok araştırma işlenmiş etlerin, yani şarküteri ürünlerinin birçok hastalığa neden olabileceğini gösteriyor. Kısa molalarda, kahvaltılarda ya da akşam öğünlerinin geçiştirilmesinde tercih edilen şarküteri ürünleri erkeklerin sperm değerlerine de etki ediyor. Konu hakkında yapılan bazı çalışmalar şarküteri ürünlerinin düzenli tüketilmesi ile sperm sayısında ve sperm hareketliliğinde azalma arasında bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Bu yiyeceklerin sperm sağlığını etkileme mekanizmaları net olarak bilinmese de sperm değerlerini yükseltmek isteyenlerin şarküteri ürünlerinden uzak durmaları gerektiği söylenebiliyor.
Günlük beslenmenin bir parçası olan süt ve süt ürünleri, tam yağlı özellik taşıdıklarında erkeklerin sperm değerlerini olumsuz yönde etkileyebiliyor. 19–25 yaş aralığında normal vücut kitle indeksi değerlerine sahip 189 erkeğin katılımıyla gerçekleştirilen ve bir yıl süren çalışmada günde üç porsiyondan fazla yağlı süt ve süt ürünleri tüketen erkeklerin sperm kalitelerinin %25 oranında azaldığı gösterilmiştir. Bu noktada porsiyon kavramının da açılması gerekir. Araştırmadaki tek porsiyon 28 g tam yağlı peynir, 250 ml tam yağlı süt veya bir çay kaşığı tam yağlı krema olarak düşünülebilir.
Erkeklerin spermlerinin yumurta hücresini dölleme kapasitesini azaltan birçok unsur bulunduğu bilinir, beslenme tercihleri de bu unsurlardan biridir. Genellikle fast food gıdalarda bulunan, gıdalara lezzet verirken genel sağlığı da tehdit eden trans yağların erkeklerde sperm konsantrasyonunu azaltabildiği gösterilmiştir. Kardiyovasküler sistem sağlığına zarar verdiği bilinen trans yağ asitlerinin düzenli tüketilmesi sperm değerlerinde negatif bir etki yaratabilmektedir.
Sperm sağlığı söz konusu olduğunda genel sağlığın iyileştirilmesi gerekiyor. Daha sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, ideal kiloyu korumak, tütün ve alkol kullanımını azaltmak veya bırakmak son derece önemli. Aksi durumda vücudun tüm fonksiyonlarında farklı sorunlar çıkabiliyor. Üreme sağlığını da cinsel sağlığı da genel sağlıktan ayrı düşünmek mümkün değil. Bu nedenle erkeklerin sperm değerlerinin yaşam tarzı seçimlerinin de bir yansıması olduğu gerçeğini göz ardı etmemeleri gerekiyor.
Çınarlı Mahallesi, Ankara Caddesi, Mistral Ofis Kulesi, No:15, Kat:37, Konak/İZMİR
