Sperm testi veya sperm analizi olarak da adlandırılan “spermiogram”; spermlerin sayısını, şeklini ve hareketliliğini ölçmek için gerçekleştirilen bir testtir. Genellikle erkek kaynaklı kısırlığın teşhisi amacıyla başvurulan spermiogram testi; sperm kalitesini etkileyebilen çeşitli durumlarda da uygulanabilir.
Son yıllarda infertil çiftlerin sayısının, erkek kısırlığı hakkında farkındalığın ve spermiogram ile ilgili merak edilenlerin artması nedeniyle bu yazımda sizlere “Spermiogram Nedir?”, “Spermiogram Nasıl Yapılır?” ve “Spermiogram Sonuçları Nasıl Değerlendirilmelidir?” konuları hakkında bilgi aktaracağım.
SPERM TESTİ (SPERMİOGRAM) NEDİR?
Erkek fertilitesini değerlendirmek üzere ilk aşama olarak uygulanan spermiogram; spermlerin hacminin, sayısının, hareketliliğinin ve şekillerinin değerlendirilmesini sağlayan bir test olarak tanımlanabilir. Özellikle çocuk sahibi olamayan erkeklerde kısırlığa yol açan faktörlerin belirlenmesi adına önemli bir işlevi bulunan spermiogram; hastane koşullarında alınan semen örneklerinin laboratuvarda analiz edilmesi ile gerçekleştirilir. Yalnızca erkek kısırlığının araştırılmasında değil; geçirilen hastalıklar veya cerrahi operasyonlar sonucunda testis fonksiyonlarının değerlendirilmesinde de uygulanabilen spermiogram öncesinde erkeklerin belirli kurallara uymaları gerekir.
Spermiogram testi sonuçlarının en doğru şekilde alınabilmesi için erkeklerin en az 2, en fazla 5 gün ejaküle olmamaları gerekir. Son üç ay içerisinde ateşi 39 dereceden fazla yükselen ve sperm kalitesine zarar veren ilaç kullanan erkekler, genel sağlık durumları ile ilgili bilgileri androloji uzmanlarına iletmelidir. Böylece gerektiğinde test tarihi ötelenip en doğru sperm analizi sonuçları alınması sağlanabilir.
SPERMİOGRAM NASIL YAPILIR?
Spermiogram sırasında test edilecek semen örneği hastane bünyesinde ayrılan özel odalarda mastürbasyon yolu ile elde edilir. Böylece semen numunesinin hızlı bir şekilde incelemeye alınması sağlanarak dış koşullardan etkilenmesi engellenebilir. Semen örneği alınırken ejakülatın mümkün olduğunca dikkatli bir şekilde verilen kabın içerisine konulması ve el ile temasının engellenmesi gerekir. Laboratuvara gönderilen semen örneğinin sonuçları 1 gün sonra açıklanır. Genellikle test sonuçlarından emin olunması için androloji uzmanları spermiogram testinin belli aralıklarla birden fazla kez uygulanmasını isteyebilirler.
SPERMİOGRAM SONUÇLARI NASIL DEĞERLENDİRİLMELİDİR?
İdeal Sperm Şekli: Sperm morfolojisinin değerlendirildiği ve spermiogram testi dahilinde uygulanan Kruger testi sonuçlarının normal olarak kabul edilmesi için toplanan spermlerin %14’ünden fazlasının sağlıklı bir şekle sahip olması gerekir. Spermlerin baş, boyun ve kuyruk yapılarında şekil bozukluğunun bulunması erkek kısırlığına neden olabilir.
İdeal Sperm Hareketliliği: Sperm hareketliliğinin ideal seviyede olabilmesi için spermlerin; ejakülasyondan sonraki 1 saat içerisinde ileri yönlü hareketliliğini %50 ve yatay hareketliliğini minimum %25 oranında sürdürmesi gerekir. Mikroskobik incelemede de tüm spermlerin en az %32’sinin hareketli sperm olarak görülmesi kriteri aranır. Sperm hareketliliği spermin yumurtayı döllemesi için gerekli özelliklerin başında yer alır.
İdeal Sperm Sayısı: Sperm sayısının ideal değerlere sahip olabilmesi için spermiogram testinde mililitrede 15 milyondan fazla spermin bulunması gerekir. Sperm konsantrasyonu yükseldikçe gebelik oluşma ihtimali artar.
İdeal Semen Hacmi: Normal şartlar altında sağlıklı bir erkek boşaldığında 2 – 6 mililitre arasında meni dışarı atar. Meni miktarı daha az olduğu takdirde meni kanallarındaki olası bir tıkanıklığın varlığından şüphe edilebilir.
Spermiogram testi sonuçlarına göre ideal sperm değerlerine sahip olmadığı anlaşılan erkeklerin yaşadığı sorun özelinde, sperm değerlerinde bozukluğa yol açan faktörler belirlenir. Gebelik için ideal sperm değerlerine ulaşılması adına kişiye en uygun tedavi yöntemleri androloji uzmanları tarafından planlanır.
Çınarlı Mahallesi, Ankara Caddesi, Mistral Ofis Kulesi, No:15, Kat:37, Konak/İZMİR
