Testislerde üretilen spermlerin meniyi oluşturan diğer sıvılarla buluşup vücut dışarısına atılmasının engellenmesi amacıyla gerçekleştirilen vazektomi, erkeklerin çocuk sahibi olmasını %99,9 gibi yüksek bir oranda önleyen bir ameliyattır. Kadınlardaki karşılığı tüp ligasyonu olan bu ameliyat son yıllarda giderek daha çok tercih edilmekte, dolayısıyla hakkında merak edilen konularda da belirgin bir artış yaşanmaktadır. Bu haftaki köşe yazımda vazektomi hakkında en çok merak edilen soruları ve yanıtlarını bulabilirsiniz. Soru işaretlerinizin azalması dileğiyle…
Vazektomi erkekler için en etkili doğum kontrol yöntemidir. Yapılan çalışmalar vazektominin koruyuculuğunun %99,9’un üzerinde olduğunu göstermektedir. Bu noktada bilinmesi gereken, vazektominin tam koruyuculuğunun ortaya çıkması için operasyon sonrası belirli bir sürenin geçmesi ve bu süre zarfında erkeklerin önerilen sıklıkta boşalmasıdır. Genel kanı vazektomi sonrası ilk 1 aylık sürede 10 – 20 kez boşalmanın gerçekleşmesi gerektiği yönündedir. Önerilen sayıda boşalma gerçekleştikten sonra erkeklerin iki kez spermiyogram yaptırması ve her iki test sonucunda da menide sperm hücresine rastlanmaması durumunda vazektominin koruyuculuğunun başladığı ifade edilebilir. Dolayısıyla vazektomi sonrası dönemde test sonuçları çıkana kadar cinsel ilişki sırasında korunmak önemlidir.
Erkekler vazektomi nedeniyle cinsel işlev bozukluğu ya da cinsel hazda azalma gibi şikâyetler yaşamazlar. Vazektomi operasyonu sırasında ana sperm iletim kanalı olan vas deferansa farklı tekniklerle ulaşılarak vas deferans bağlanır, kapatılır ve/veya mühürlenir. Operasyonun doğası gereği cinsel fonksiyonlara zarar gelmez. Ayrıca vazektomi sonrası erkekler cinsel ilişki sonrasında boşalmaya devam eder.
Gerekli testler yapıldıktan ve gerçekleştirilen testlerin sonuçlarında menide hiç sperm bulunmadığı verileri alındıktan sonra korunmasız cinsel ilişkiye girilmesinde teknik olarak bir sorun yoktur. Fakat vazektomi cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı hiçbir koruyuculuğa sahip değildir. Dolayısıyla erkekler cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak adına vazektomi sonrası prezervatif kullanmaya devam etmelidir. Elbette bu sorunun yanıtı kişi özelinde değişebilir. En doğru yanıt erkeklerin cinsel yaşamlarına özgü dinamiklerin bilinmesi ile verilecektir.
Hastalarımızın en çok yönelttiği sorulardan biri da vazektomi sonrası çocuk sahibi olmak istemeleri hâlinde ne yapacaklarıdır. Gebelik için sperm kalitesi ve yumurta kalitesi gibi önemli unsurların etkilerini bir kenara bırakarak bu soruya salt vazektomi ile bağlantılı olan perspektiften yanıt vermek daha doğru olacak. Öncelikle şunu hatırlatmak isterim ki vazektomi teknik olarak geri dönüşü olabilen bir cerrahidir ancak %100 olumlu sonuçların alınacağını söylemek mümkün değildir. Bu nedenle erkeklerin bu kararı verirken değerlendirmelerini dikkatli yapmaları gerekir. Vazektomi operasyonu ile erkeklerde tıkanıklığa bağlı azospermi oluşumunun sağlanması hedeflenir. Diğer bir deyişle testislerde sperm üretimi devam eder ancak üretilen spermler meniyi oluşturan diğer sıvılarla birleşemez. Vazektomi olan erkekler doğal yollarla baba olmak istediklerinde yapılması gereken, devre dışı bırakılan vas deferansın işler hâle getirilmesidir. Vazektomi sonrası ana sperm kanalı yeniden aktif hâle getirilmese dahi yardımcı üreme tekniklerine başvurulması mümkündür. Vazektomi sonrası çocuk sahibi olmak isteyen erkekler için sperm toplama teknikleri devreye sokulabilir.
Çınarlı Mahallesi, Ankara Caddesi, Mistral Ofis Kulesi, No:15, Kat:37, Konak/İZMİR
